در سال‌های اخیر افزایش فرآورده‌های دامی به‌منظور تأمین نیاز پروتئینی و در کنار آن بهبود کیفیت به منظور افزایش سلامت جامعه، مورد توجه جدی جهانی قرار گرفته است. به‌دنبال مصرف دارو، باقیمانده داروهای شیمیایی تا مدت‌های طولانی در بدن حیوانات باقی می‌ماند و با مصرف این فرآورده‌های دامی باقیمانده­های دارویی وارد بدن انسان شده که در طول سالیان متمادی باعث ایجاد عوارض گوناگون در انسان می‌گردد، این عوارض یا مستقیم و کوتاه مدت است ( مسمومیت و یا واکنش‌های آلرژیک پوستی و گوارشی) یا غیرمستقیم و درازمدت می‌باشد (انواع سرطان‌ها، نارسایی کبد، نازایی و ناقص‌الخلقه‌زایی).

به‌دلیل آشکارشدن خطرات مصرف داروهای شیمیایی، هم‌اکنون در بسیاری از کشورها، مصرف این‌گونه داروها در حیواناتی که فرآورده‌های آن‌ها مصرف غذایی برای انسان دارند با محدودیت‌ها و سختگیری‌های بسیاری روبرو شده است. وضع قوانین سخت­گیرانه در بسیاری از کشورها درباره باقیمانده‌های دارویی در فرآورده‌های غذایی، موجب تشویق پرورش‌دهندگان حیوانات برای جایگزینی داروهای شیمیایی با داروهای طبیعی و تلاش شرکت­های داروسازی برای تولید فرآورده‌های طبیعی شده است. اتحادیه اروپا برای استفاده از آنتی‌بیوتیك‌ها به‌عنوان محرك رشد در طیور محدودیت جدی قائل شده است و همین موضوع باعث شد كه شركت‌ها را به سمت یافتن داروهای با منشأ طبیعی سوق دهد. گیاهان دارویی به‌عنوان بهترین گزینه در صدر روش‌های جایگزین قرار گرفت. گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در اشکال بسیار متنوعی در تمامی گروه‌های حیوانی (دام، طیور، آبزیان، زنبور عسل و كرم ابريشم) قابل استفاده‌اند. لازم به ذکر است شرط موفقیت در استفاده از گیاهان دارویی، تهیه گیاهان از منابع مطمئن و اطمینان از تازه‌گی و شرایط نگهداری مطلوب آن‌ها می‌باشد.

هم‌‌اكنون‌ داروهای‌ زیادی‌ با تركیبات‌ گیاهی‌ در كارخانجات‌ دارویی جهان‌ به‌ منظور مصارف دامپزشكی ‌تولید می‌شود، به‌طوری‌كه‌ تاكنون‌ چندين نوع دارو از این‌ دست‌ در داروخانه‌ها به‌ فروش‌ می‌‌رسد. در ایران در حال‌حاضر بیش از 50 قلم داروی گیاهی دامپزشکی در داخل کشور تولید و یا بسته‌بندی می‌شود و این نشان‌دهنده زمینه‌های بسیار مناسب در داخل کشوراست، اما علیرغم آن این تعداد در حد مطلوب نبوده و با توجه به فقدان فرهنگ‌سازی مناسب هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به حد مطلوب و مورد‌نظر وجود دارد، لذا بسیاری از مواد اولیه داروهای شیمیایی دامپزشکی از خارج از کشور تأمین می‌گردد و از این لحاظ مبالغ بسیار عظیمی ارز از کشور خارج می‌گردد و در حال‌حاضر بالای 90 درصد نیاز کشور به تولیدات مواد اولیه داروهای دامی و خوراکی به کشورهای دیگر وابسته هستیم و سالانه واردات داروهای دامی بیش از 500 میلیون دلار می‌باشد. بدیهی است که با توجه به پیشینه غنی ایران زمین در اصول بهداشت دام و درمان دام‌های بیمار و بومی‌بودن صنعت تولید داروهای گیاهی و امکانات بالقوه موجود در کشور، جایگزینی تنها بخشی از این داروها نتیجه قابل توجهی برای اقتصاد کشور بر جای خواهد‌گذاشت و از طرفی گیاهان دارویی فراوانی در کشور موجود بوده كه به‌راحتی قابل دستیابی است و صنعت تهیه اشکال دارویی آن نیز در داخل کشور موجود است، لذا روی‌آوردن به این امر کمک فراوانی در بهبود وضعیت اقتصاد کشور خواهدداشت و حتی می‌تواند در سبد صادراتی کشور به جایگزین بسیار باارزشی برای صادرات مواد‌خام گیاهان دارویی باشد.

گستردگی مسائل علمی داروهای گیاهی و فقدان یک سیستم هماهنگ‌کننده بین بخش‌های دست‌اندرکار این صنعت، مانع بزرگی بر سر این راه پدید آورده است. از این لحاظ تشکیل یک سیستم هماهنگ‌کننده بین تمامی بخش‌هایی که با این موضوع ارتباط دارند مانند: دامپزشکان، داروسازان، پزشکان، موسسات تحقیقاتی، دانشگاه‌ها، سازمان دامپزشكي،  بخش‌های کشاورزی و صنایع تولید دارو که در رابطه با گیاهان دارویی فعالیت دارند می‌تواند این مشکل را تاحدود زیادی مرتفع سازد.

کارگروه داروها و فرآورده‌های مورد مصرف در دامپزشکی با منشأ گياهي در توسعه علوم، فناوری‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه گیاهان دارویی و فرآورده‌ها و داروهای گیاهی جهت تحقق سلامت، خودکفایی دارویی، امنیت غذایی و توسعه اقتصادی فعاليت مي‌كند. فعالیت‌های کارگروه یادشده حوزه‌های آموزش و پژوهش، اکتساب و توسعه فناوری و ارائه خدمات در زمینه داروهای گیاهی دامپزشکی را دربر می‌گیرد.

 

 

//isti.ir/XhWe